Stijgende energieprijzen raken ondernemers en bedrijfsleiders fors, maar impact kan worden beperkt

De fors gestegen energietarieven raken ook ondernemers. Ondernemingen met flexibele energiecontracten en ondernemingen uit energie-intensieve branches kunnen dat meteen gaan voelen. Wat zijn de gevolgen en hoe kun je onder dergelijke omstandigheden zorgen voor een goede financiële huishouding?

Waar dit artikel over gaat:

Energiecrisis

Er is een energiecrisis gaande door allerlei omstandigheden zoals de krappe gasvoorraden, de gestegen olieprijzen en de opleving van de economie na de coronacrisis, zodat we met zijn allen meer verbruiken. Daar schreven we al eerder over in deze blog.

ABN AMRO analyseert in dit rapport de markt en de gevolgen van de sterk gestegen energietarieven voor ondernemers. De bank verwacht dat de energierekening de bedrijfswinst zwaar kan gaan beïnvloeden. Met name ondernemingen die veel energie verbruiken en sterk concurreren op prijs kiezen doorgaans (deels) voor variabele tarieven, omdat het vastzetten van tarieven in de regel duurder is.

Als grootverbruikers de tarieven wel hebben vastgezet, is dat vaak voor slechts enkele maanden. Zij krijgen dan in 2022 alsnog te maken met hogere kosten. ABN AMRO verwacht namelijk dat de gasprijs volgend jaar nog hoog blijft. In veel branches kunnen de fors gestegen tarieven zelfs de gehele winst wegvagen.

Veel ondernemingen zullen proberen de hogere kosten door te berekenen, verwacht ABN AMRO. Lukt dat niet, dan kunnen zij in de rode cijfers belanden. Onder die ondernemingen zijn ook veel mkb-ondernemers die soms extra kwetsbaar zijn vanwege de grootte van hun bedrijf.

“We verwachten dat het bedrijfsleven al op korte termijn wordt geraakt”, zegt Madeline Buijs, Senior sectoreconoom Bouw en Vastgoed van ABN AMRO. “Veel bedrijven hebben geen vast energiecontract of slechts een contract voor een paar maanden. Dan ga je veel sneller wat van de hoge energieprijzen merken dan wanneer je een contract voor langere tijd hebt.”

Kosten doorberekenen

Op korte termijn zorgt dit ervoor dat de kosten in sommige energie-intensieve branches sterk oplopen. Buijs: “Deze ondernemers zullen proberen om de kosten door te berekenen aan hun afnemers. Het ligt aan het type branche of dit lukt. Het is een complex vraagstuk en hangt af van onder meer (internationale) concurrentie, contracten met leveranciers en prijselasticiteit van de vraag naar het specifieke product. Als het niet lukt, zullen de marges van de bedrijven afnemen.”

Volgens Jans Speelman, Country Manager bij Agicap Nederland, heeft het doorberekenen van de hoge kosten flinke nadelen voor de klant. "De prijzen zullen door de volledige waardeketen stijgen. Hoewel er vertragende effecten zijn, zal uiteindelijk de eindklant de rekening dragen. Zeker bedrijven die dunne marges en kleine buffers hebben, zullen alles op alles zetten om prijsstijgingen door te voeren."

Winst wegvagen

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) becijferde dat in 2019 in de basischemie circa 3,5 miljard euro brutowinst werd gemaakt. De energiekosten in deze branche bedroegen in datzelfde jaar 1,8 miljard euro. “Dat betekent dat bij een verdrievoudiging van de energiekosten de volledige winst kan worden weggevaagd, tenzij ondernemingen erin slagen de afzetprijzen te verhogen”, meldt ABN AMRO in het rapport. “Momenteel ligt de gasprijs zo’n 3,5 keer hoger dan in voorgaande jaren, dus de kans op rode cijfers is reëel.”

ABN AMRO heeft een lijst gemaakt van twintig energie-intensieve branches. De glastuinbouw, de papierindustrie, de zware industrie, maar ook de voedingsmiddelenindustrie en de horeca staan in die lijst. Speelman schetst een scenario waarin enerzijds producten duurder worden in bepaalde sectoren en industrieën vanwege het doorberekenen van de energiestijging. “Maar anderzijds stijgen energieprijzen ook voor consumenten, wat kan resulteren in een daling van de koopkracht. Dat zet het vertrouwen van de consument onder druk. Financiële buffers zijn wat hoger, maar er is ook een consumer-sentiment om geld uit te willen geven. Het was lang moeilijker, maar nu willen veel consumenten de verloren tijd inhalen."

Wat betekent deze situatie voor de langere termijn? Speelman: “Dat kan voor bedrijven, waaronder veel mkb’ers, betekenen dat ze minder omzet genereren en geen investeringen vrij kunnen maken voor groei. Of dat ze hierdoor in de financiële problemen komen.”

Verduurzaming

Een oplossing voor het acute probleem is volgens Madeline Buijs verduurzaming. “Het is voor ondernemers belangrijk om daar naar te kijken. Ondernemers die al veel hebben verduurzaamd, hebben op dit moment veel minder last van de gestegen energiekosten. Bijvoorbeeld door het plaatsen van zonnepanelen.”

Om betere beslissingen te kunnen maken, is het belangrijk om een cashflow prognose op te stellen. Hierdoor kan je beter inspelen op eventuele financiële tegenvallers.

Cashflow scenario’s

Regeren is vooruitzien. Zeker op financieel gebied kun je als ondernemer verschillende opties onderzoeken om niet voor onvoorziene omstandigheden komen te staan. Zo kun je al je boekhoud- en ERP-systemen en bankrekeningen koppelen waardoor alle financiële data direct realtime zichtbaar is, raadt Speelman aan. “Zo kun je cashflow scenario’s maken op basis van realtime financiële data. Dat is tijdens deze crisis extreem belangrijk om de juiste beslissingen te kunnen maken in de toekomst. Hierbij kun je denken aan het uittekenen van een scenario rond toekomstige prijsverhogingen in bepaalde categorieën als huur, energie en materialen. En wat de financiële effecten daarvan zullen zijn op kortere en langere termijn. Je kunt dan drie maanden tot anderhalf jaar vooruitkijken.”

__Ook is het zo dat de prijzen nu zo fluctueren dat de cashflow van ondernemingen vrijwel direct onder druk komt te staan. Met Agicap heb je al je inkomsten en uitgaven in één gemakkelijk overzicht. In tegenstelling tot Excelsheets of andere verouderde manieren van financiële rapportages maken automatiseert, voorspelt, visualiseert én exporteert Agicap met één klik je financiële data. __