Onderhandse lening: de voor- en nadelen voor je onderneming

Wanneer je liquiditeit niet meer voldoende is voor je (groei)plannen, dan kun je een lening overwegen. Als je geld leent zonder tussenkomst van een bank of kredietverstrekker, wordt dit een onderhandse lening genoemd. Daar kleven zowel voor- als nadelen aan, die we in deze blog op een rij zetten.

Waarom een onderhandse lening?

Stel: je hebt geld nodig hebt voor de financiering van je bedrijf, bijvoorbeeld voor de investering in een apparaat of om extra voorraad in te slaan. Of misschien heb je wel een bepaalde groeimogelijkheid en kun je snel slagen maken met extra geld.

Bedrijven stappen vaak naar een bank voor een banklening of naar een andere financier, maar het komt ook regelmatig voor dat ze geld lenen bij bekenden. Kleinere ondernemers bijvoorbeeld kunnen een onderhandse lening afsluiten bij een ouder, een vriend of een goede zakenrelatie. Het voordeel is dat je vaak sneller tot zaken kunt komen bij de bekende dan bij een bank en daarnaast kun je vaak ook sneller over het geld beschikken.

Als je eenmaal hebt besloten gebruik te maken van de onderhandse lening, dan zul je op een aantal zaken moeten letten.

Waar let je op bij een onderhandse lening?

Hoewel de opzet van een onderhandse lening in de basis minder "formeel" lijkt, is het wel belangrijk om rekening te houden met bepaalde zaken.

1. Maak goede afspraken

Over deze onderhandse lening maak je allereerst goede afspraken, want niets is vervelender dan als je je verplichtingen aan de goede bekende niet kan nakomen. Dat kan leiden tot conflicten en dat wil je voorkomen.

In feite is aan een onderhandse lening geen maximumbedrag verbonden, maar je moet wel op papier zetten op welke termijn je het terugbetaalt en een marktconforme rente overeenkomen. Dat is ook belangrijk omdat de Belastingdienst het geleende bedrag anders gaat zien als een schenking. Dan kun je een naheffing verwachten.

Een marktconforme rente bepaal je door te kijken naar rentes voor soortgelijke leningen bij commerciële geldverstrekkers. Kies een rente die niet lager is dan de ondergrens van wat op de markt wordt aangeboden, dan zit je altijd goed.

Een rente is redelijk, als die rente hetzelfde is als de rente die een kredietverstrekker zoals een bank zou vragen voor een vergelijkbare lening. Die rentepercentages vind je op de websites van kredietverstrekkers. In de rechtspraak is bepaald dat een redelijke of zakelijke rente maximaal 25 procent hoger of lager is dan de rente die een bank zou vragen. Als je twijfelt dan kun je het vragen aan jouw accountant of financieel adviseur.

2. Stel een duidelijk contract op

Maak een zo duidelijk mogelijk document met daarin de afspraken die je maakt over de onderhandse lening. Dat hoeft helemaal niet uitgebreid, een A4tje of email met een aantal punten zijn al rechtsgeldig. Uiteraard zet je je handtekening eronder bij akkoord.

Zet in het document van wie je het geld leent en het leenbedrag en omschrijving waarvoor je het voor gebruikt. Zet er ook de overeengekomen rente in en als je bijvoorbeeld maandelijks aflost, zet er dan het bedrag in wat je maandelijks terugbetaalt.

Wil je in de eerste periode na het afsluiten van de onderhandse lening meer financiële armslag? Spreek dan af om bijvoorbeeld pas na een bepaalde periode te beginnen met aflossen of rente betalen.

Kortom, in de overeenkomst staat het volgende:

• De partijen die de lening aangaan
• De hoogte van het te lenen bedrag
• De te betalen rente
• Het leendoel
• De startdatum van de lening of het betalen van de rente
• Afspraken over de aflossing
• Wat te doen bij betalingsachterstanden

Maar, wat doe je precies bij betalingsachterstanden?

Lees ook: Dit is hoe je een betalingsachterstand voorkomt

Het kan gebeuren dat je de afspraken die je heb gemaakt niet kunt nakomen. Je bedrijf kan immers met onverwachte tegenslagen te maken krijgen, of de investering waarvoor je de onderhandse lening hebt gesloten was achteraf toch niet zo verstandig. Als je in je overeenkomst dan opneemt wat je kunt doen, mocht het je niet lukken op tijd terug te betalen, dan neemt dat veel ruis weg. En zo hou je ook de relatie met de ‘bekende’ goed. Als je er open over communiceert, dan ontstaat er altijd ruimte om bijvoorbeeld opnieuw te onderhandelen over je lening. Misschien kun je tijdelijk een lager bedrag terugbetalen of kijk je opnieuw naar de rente.

Verder kun je afspraken maken over (tussentijdse) opzegging en vervroegd aflossen. Het kan namelijk ook zijn dat je liquiditeit fors is toegenomen en je de lening in een keer kan terugbetalen.

Je zou ook nog afspraken kunnen maken over het al dan niet aan mogen gaan van andere kredieten tijdens de leenperiode. __Het is overigens niet zo verstandig om nog meer schulden te maken. __

3. Denk na of je de lening echt wilt aangaan

Het belangrijkste punt bij een onderhandse lening is dat je van een bekende leent, met wie je waarschijnlijk een hechte band hebt. Bedenk van tevoren goed of de relatie geen ernstige schade oploopt, mocht het onverhoopt misgaan en je afspraken niet kunt nakomen.

Vind je onderhands lenen toch wat te riskant, dan kun je alsnog naar een bank of andere financier om daar een lening af te sluiten.

Andersom: mocht iemand jou, of jouw bedrijf, benaderen voor een onderhandse lening, zorg dan dat je goed op de hoogte bent van de financiële situatie van de persoon aan wie je geld leent. Vraag eventueel om loonstroken of jaaropgaven.

Hou scherp zicht op je cashflow

Heb je een lening echt nodig? Om antwoord te kunnen geven op deze vraag, is het belangrijk om goed zicht te hebben op je cashflow. Door strak cashflow management weet weet je wanneer je eventueel extra financiering nodig hebt om je (groei)plannen voort te kunnen zetten.

Met Agicap krijg je dit overzicht. Anders dan met boekhoudsystemen, kijk je namelijk vooruit. Wil je die grote geplande investering doorvoeren en voorzie je nu dat je daar te weinig werkkapitaal voor zal hebben? Dan kan een (onderhandse) lening de uitkomst bieden.