Nieuwe lockdownmaatregelen, ondernemer probeer vooruit te kijken

De nieuwe lockdown is dramatisch voor horeca en retailers die toch al zuchten onder de eerdere klappen in de coronacrisis. Maar mogelijk krijgen we de komende tijd wel vaker te maken met lockdowns. Het is voor mkb’ers belangrijk goed voorbereid te zijn op wat er in de (nabije) toekomst kan gebeuren, schetsen experts.

De nieuwe maatregelen die het (demissionaire) kabinet heeft aangekondigd, gaan wederom ondernemers in de problemen brengen. De vooruitzichten zijn niet al te positief, want met de nog steeds oplopende coronabesmettingen is het maar de vraag of de lockdown niet verlengd wordt, of dat er misschien nog veel strengere maatregelen komen.

Retailexpert en businesscoach Fred Rutgers schetst een somber beeld voor de komende tijd. ‘Ik verwacht met deze cijfers een verdere inperking in de horeca. En ook denk ik dat ze ook gaan testen voor toegang in winkels. Waarbij je best twijfels kunt hebben over het effect van die maatregelen. De communicatie vanuit de overheid is niet best geweest.”

Overnames geen uitzondering

Rutgers is er niet van overtuigd dat het coronaprobleem in de horeca ligt en ook niet in een kledingwinkel. Wel zijn de gevolgen voor die sectoren nu gigantisch. ‘Ik denk dat er een faillissementsgolf aankomt in horeca en retail. Ook al lijkt het hier en daar beter te gaan, de echte klappen moeten nog komen.

In de horeca zie je nu dat brouwerijen veel kroegen en restaurants overnemen. Heineken en Grolsch hebben duizenden kroegen in Nederland. Dit komt doorgaans omdat de ondernemer in financiële problemen is gekomen. De eigenaar van een kroeg of restaurant wordt dan een soort pachter.

Heineken of Grolsch krijgen zo verkooppunten in handen waar alleen hun bier geschonken mag worden. Die bedrijven kunnen dat voor lange tijd gaan doen. Als je als horecaondernemer niet gebonden bent aan een merk dan kun je voortdurend de concurrerende merken tegen elkaar uitspelen en een betere deal krijgen. Maar als zo’n bedrijf eigendom van Heineken is dan betaalt de pachter doorgaans meer.’

Belastinguitstel voor meer ademruimte

Rutgers ziet verder dat ondernemers een uitweg zoeken met extra lange betalingstermijnen, om zo weer wat cashflow te hebben. Bijvoorbeeld belastinguitstel. De Belastingdienst geeft ondernemers vanaf oktober volgend jaar vijf jaar (zestig maanden) de tijd om hun achterstallige belasting van de afgelopen anderhalf jaar terug te betalen.

‘Als je zestig maanden mag doen over bijvoorbeeld een ton schuld die je hebt opgebouwd bij de Belastingdienst, dan betaal je zo’n 1.700 euro per maand. Dat moet wel opgehoest worden, bovenop de kosten die je al hebt. Een groot aantal bedrijven heeft niet kunnen investeren om zo cashflow te houden. Dat kan een probleem opleveren, want op een gegeven moment gaan er apparaten stuk. Er komt een moment dat die kosten zich gaan aandienen.’

Veel bedrijven zijn nog aan het herstellen van corona en een hoop horecaondernemingen hebben nog steeds hun personeel niet op orde, zo schetst Rutgers. ‘Die hebben ze moeten laten gaan tijdens de eerste lockdowns. Nu komt er even weer wat op gang en moeten ze dat personeel waarschijnlijk opnieuw laten gaan. Dat personeel wat ontslagen is, komt waarschijnlijk nooit meer terug. De werkzekerheid in die sector is gewoon weg.’

Inkoop van de juiste hoeveelheid voorraden essentieel

Hoe moet het als alles weer opengaat? Dan vallen de steunmaatregelen weer weg. Je krijgt best een aantal dingen vergoed, maar ondernemers hebben in deze periode al inkopen gedaan voor de kerstdrukte. ‘Die hebben nu al excessieve voorraden’, zegt Rutgers. ‘Sommigen van hen gooien voor tienduizenden aan voorraad weg in één weekend. Het is bederfelijke waar en dat krijg je niet vergoed. De vaste lasten wel. Het is wederom een aderlating voor de horeca. Ze vragen zich af wanneer ze een poosje ongestoord kunnen doordraaien. Dat is de enige manier om weer vlees op de botten te krijgen.’

Ook worden grondstoffen schaars en duurder. ‘Ik sprak een bakker die een kwart meer moet betalen voor het maken van een brood. Dat wordt weer doorberekend in de prijs. Ik denk dat er een serieuze inflatie aankomt. Den Haag is daar nog niet van doordrongen. Als die inflatiegolf komt dan moet Den Haag eieren voor zijn geld kiezen, anders gaat een deel van de economie wegvallen. Want twee miljoen mensen in Nederland zijn kleine – zelfstandige - ondernemers.’

Verder hoort hij van inkooporganisaties van mode en schoenen dat veel winkels problemen hebben om hun voorraden van het nieuwe seizoen te financieren. ‘Die voorraden zijn wel geleverd en de fabrikant verwacht gewoon betaling. Maar het ligt weer voor een deel stil.

Je ziet de omzet nu alweer inzakken. De consument houdt ook zijn hand op de knip vanwege de hogere energierekening. Een hoop bedrijven zijn de afgelopen tijd kunstmatig in stand gehouden, vandaar de weinige faillissementen, Maar ik vrees dat deze periode helaas keihard de ondergang van velen gaat betekenen. 2022 wordt het jaar van de lange messen.’

Ondernemen en creatief zijn

Ook Jan Speelman, Country Manager Agicap Nederland, ziet dat veel ondernemers het water aan de lippen staat. ‘De buffers zijn nog steeds niet opnieuw aangevuld en er is weinig marge voor meer tegenslagen. Ondernemers moeten doen waar ze sterk in zijn: ondernemen en creatief zijn. Dat is voor velen erg moeilijk, maar het kan wel voor innovaties zorgen die ook op meer structurele basis behouden kunnen blijven.’

Speelman noemt het bedenken van nieuwe concepten om mensen te lokken, incentives geven om al vroeger te gaan eten in een restaurant in plaats van er een avondprogramma van te maken en samenwerken met partijen die nog wel in de avond open zijn, om zo een leuk uitje te creëren. Een soort anderhalf uur dinerformule.

Verder kunnen ondernemers denken aan het implementeren van technologie om meer met minder te kunnen doen. Andere tips van Speelman zijn vragen om huurverlaging, een financiering aanvragen en vaste werknemerskrachten inzetten voor marketing en inkomsten genereren. ‘Ga kerstpakketten rondbrengen, doe klusjes vanuit het bedrijf voor andere bedrijven of consumenten.’ Samengevat dus alles proberen te doen die in je mogelijkheden om nieuwe inkomsten te kunnen genereren, of voorraden anders te gebruiken.’

Wees zuinig: wees kritisch op inkopen en kosten

Rutgers adviseert bedrijven zoveel mogelijk omzet te maken en zo zuinig mogelijk te leven. ‘Wees extra kritisch op je inkopen en kosten. Dat is het enige wat ze kunnen doen. Voor de rest is het hopen dat schuldeisers soepel zijn.’

Speelman sluit zich daarbij aan. ‘Kijk waar je kunt besparen, onderhandel met je leveranciers, stel verwachtingen voor de komende tijd bij, of begin projecten om de huidige voorraad te kunnen verkopen. En vooral ook een positieve mindset houden. Het is wel belangrijk om een goede businesscase voor de komende tijd te maken. Voor sommigen zal dan misschien gelden dat het zelfs beter is om alles gesloten te houden dan om op een fractie van hun capaciteit te werken.’

Cashflowprognoses om in te spelen op onzekere tijden

Omdat de kans groot is dat we voorlopig nog niet van corona afzijn, kunnen lockdowns vaker voorkomen. Dan is het zaak om vooruit te kijken. Speelman: ‘Scenarioplanning helpt je om rekening te houden met de worst case scenario's. Als ondernemer is het belangrijk dat je snel weet te schakelen en geen beslissingen op basis van "onderbuikgevoel" maakt.’

Je kunt cashflowprognoses maken en scenario's creëren zodat je nare financiële situaties tijdig kan opsporen en voorkomen. Zo heb je inzichtelijk hoe je er voorstaat en of je bepaalde investeringen kunt doen.’